چرا زن وشوهرها ازهم جدا میشوند؟ معمولا به این دلیل که یک یا هردوی انها به این نتیجه رسیده اند که با پایان دادن به زندگی زناشویی ازاد میشوند ومیتوانند زندگی شادتر و سالمتری برای خود وفرزندانشان فراهم اورند.اما ظاهرا این روزها تردید دارند که فرزندان طلاق هم میتوانند مانند کودکان دیگر شاد،متعادل و با اعتمادبنفس بزرگ شوندودر زندگی شان موفق گردند.همه پدر ومادرها بهترینها را برای فرزندانشان ارزو میکنند.ماهمه توانمان را بکار میگیریم تا فرزندانمان را تامین کنیم.زندگی شان را غنی سازیم وبه انها احساس  دوست داشته شدن بدهیم.شاید اکنون بیش از هرزمان دیگری از این نکته اگاه شده اید که میخواهید فرزندتان را راهنمایی کنید وتمام عشق و حمایت خود را نثارش سازید.اما ناگهان اوضاع دشوارتر و پیچیده تر به نظر میرسد.چگونگی برخورد پدر ومادرها باطلاق بر چگونگی عملکرد فرزندشان چه در زمان حال وچه در اینده تاثیر زیادی دارد.

شایداینکار مسئولیت بزرگی به نظر برسدکه همینطور هم هست .اما فرصت بینظیری نیز به شمار می اید زیرا هیچکس نه روانشناس ، نه پیشوای روحانی،نه اموزگار نه دوست ونه هیچ خویشاوند دیگری ان رابطه خارق العاده ای را که شما با فرزندتان دارید بااو ندارد.هیچکس بهتر از شما فرزندتان را نمی شناسد وهیچکس در همفکری واعطای امنیت نظم وحمایتی که اواکنون نیاز دارد در موقعیتی بهتر ازشما قرار ندارد.شما یک والد علاقمند ،باوجدان وبا محبت هستیدکه اماده اید یاد بگیریدکه چگونه به فرزندتان کمک کنید.با کمک شما فرزندتان نه تنها از رنج واشفتگی غیرضروری ناشی از طلاق در امان می ماند بلکه رشد میکند وبالنده میشود.روزی میرسد که او به گذشته ودوره کودکی خود به مثابه زمانی پرمهر وپرنشاط بنگرد که طلاق هم جزیی ازان بوده نه به عنوان دوره ای که براثر طلاق والدینش نشاط وشادمانی تاابد از زندگیش رخت بر بسته است.فسخ قانونی ازدواج رویدادی منفرد ومجزا نیست بلکه سلسله ای درازمدت از سودو زیانها کامیابیها وناکامی ها وارامش وبحران است.سالها وحتی دهها سال پس از امضای حکم نهایی،طلاق عامل موثری در زندگیتان خواهد بود. مثلا هنگامیکه پسرتان باید یکی از شما دونفر را به عنوان والد به مدیر مدرسه اش معرفی کند یا دخترتان در جشن نامزدی اش باید یکی از شما دونفر را در کنار خود ببیند.برای یزرگسالان،طلاق میتواند گریز از وضعیتی خشن یا دردناک ،دنیایی تازه از چالشها  وامکانات،نا امدیدی تاسف بار یا یک شروع تازه باشد.پدر ومادرها ممکن است انقدر در جنبه های عاطفی ،قانونی وشخصی طلاق غرق شوند که متوجه نباشند فرزندانشان با چه نگاه متفاوتی به این تغییرات مینگرند .حتی در بهترین شرایط طلاق میتواند لحظه ای تعیین کننده برای زندگی کودکان باشد.تاثیر طلاق بر فرزندتان انقدر زیاد نیست که نحوه برخورد شما با مشکلات و چالشهای بعدی بر او تاثیر میگذارد.

کودک نه ساله ای که فکر میکند او علت جدایی پدر ومادرش بوده و یکسال است که با چنین باوری زندگی میکند بیش از یک دهم عمرش را با تحمل این راز دردناک سپری کرده است.طلاق تنش بسیارزیاد وشدیدی را در خانواده ایجاد میکند .ما معمولا تنش را مسئله بزرگسالان میدانیم .اما فرزندان طلاق فشارهای شدیدی را تحمل میکنند واین در حالیست که فاقد مهارتهای پذیرفتن واستفاده از فرصتهایی هستند که بزرگسالان از انها بهره مندند.فرزندشما نمیتواند بااتومبیل  به باشگاه ورزشی برود وفشار روحی ناشی از طلاق والدینش را با  ورزش تخلیه کند یا به خرید برود یا با دوستانش درد ودل کند .فرزند شما برخلاف والدینش بااین باور که در موقعیت انها طلاق کار درستی بوده تسکین نمی یابد وامیدوار نیست که زندگی پس از جدایی برایش بهتر باشد .پیش بینی واکنش فرزند شما نسبت به طلاق غیر ممکن است وحتی پس از مشاهده واکنش همیشه معنای واکنش اورا نمیتوانیم درک کنیم.

فیبی دوازده ساله که همواره به عنوان پسری فهمیده که میتواند شرایط رابه صورتی عالی درک کند مورد تحسین بوده است .شاید بسیار بیشتر از برادر شش ساله اش دنی که دادو فریاد راه می اندازد.کلاس را به هم میریزد وهرشب به علت دلتنگی برای پدرش گریه میکند .از طلاق ازار ببیند.فیبی ودنی هردو نمونه های متعارفی از فرزندان طلاق هستند.هردو اندوهگین هستند واحساس میکنند منزوی شده اند وچیزی را از دست داده اند.حتی ممکن است نوجوانان شبیه فیبی که عواطف خود را ابراز نمیکنند بیشتر احساس کنند که تنها هستند وکسی انها را درک نمیکند .شاید انها به شیوه های غیر قابل قبول ومخرب که محکوم به شکست است با رنج خود کنار بیا یند.شاید دچار خیالبافی شوند یا دچا ر ترسهای غیرمنطقی وناشی از احساس گناه بشوند.اما شاید دنی در وضعیت کمی بهتری قرار داشته باشد .زیرا او عواطف خود را ابراز میکندوبه پدرو مادرش این پیام را میرساند که برای پذیرفتن رنج خود به کمک نیاز دارد.نکته اینجاست که او باید یاد بگیرد با رفتار مناسب ومورد قبولی این کار را انجام دهد.

همه کودکان به راهنمایی وعشق یک والد نیاز دارند تا بتوانند شرایط را بپذیرندو عزم لازم برای ادامه رشد را بیا بند.نمیتوانید به راهنمایی فرزندتان در این سفر امیدوار باشید مگر انکه بدانید او چگونه فکر واحساس میکند .نمیتوانید با افکار واحساسات او اشنا شوید مگر انکه پیوسته وبه شیوه ای خلاقانه بااو گفتگو کنید.طلاق کار پدر و مادر را پیچیده میکند .ممکن است از همسر سابق تان بسیار خشمگین باشید یا روابط فرزندتان  رابا خواهرها ،برادرها،پدر یا مادر ناتنی اش تهدیدی برای خود به شمار بیاورید.شاید بدانید که دوست دارید به فرزندتان چه بگویید اما از ترس گفتن مطلبی اشتباه فلج شوید.هنگامیکه کودک مستقلی که به کودکستان میرود دچار شب ادراری میشود وانگشتش را می مکد ،فرزند نه ساله ای به بیگانه ای اخمو و دمدمی تبدیل میشود و نوجوانی در اتاقش را محکم میبنددوصدای موسیقی را بلند میکند.بسیاری ازپدر و مادرها کاملا گیج میشوند.پدرومادرها اغلب میگویند سعی میکنم با فرزندانم صحبت کنم اما ظاهرا هیچ نقطه مشترکی نداریم.برای این پدرومادرها طلاق نه تنها پیوند ازدواج را پاره میکند بلکه فرزندان را نیز از نظر عاطفی دور مینماید.پدرو مادرهایی که از یکدیگر جدا شده اند معمولا دست کم هرازگاهی احساس بیچارگی تنهایی و نابود شدن میکنند.ممکن است احساس کنید مانند گذشته پدر یا مادر توانایی نیستید.اگر حضانت فرزندتان به عهده شما باشد شاید داشتن نقش پدرومادر برایتان بسیار سنگین باشد.اگر والدی هستید که فرزندتان در کنارتان نیست ممکن است نگران باشید که به اندازه کافی فرزندتان را نمیبینید و در هر دیدار بیش از اندازه بکوشید تا هر لحظه بودن در کنار همدیگر را خاص کنید.ممکن است تغییراتی را در رفتار ونگرش فرزندتان مشاهده کرده واز خود پرسیده باشید که واقعا چه فکری در سر دارد؟ چگونه میتوانم به او کمک کنم؟اکثریت قریب به اتفاق فرزندان طلاق احساس اندوه،سرگشتگی،خشم ،گناه وتضاد میکنند.هنگامیکه چنین احساسهایی به شیوه ای سالم ومفید ابراز و پذیرفته نشوند،نگاه فرزندان به خود ودیگران دچار اسیب میشود.از همان لحظه ای که پدر یا مادر شده اید به فرزندتان کمک کرده اید تا یاد بگیرد از مراحل ناامیدی وشکست عبور کندومثلا وقتی برای فرزندتان شرح دادیدکه چرا خرگوشش مرد یا چرا پسرتان برای تیم فوتبال انتخاب نشدو...احتمالا هزاران بار فرزندانتان را دلداری داده اید .شاید با درنظر گرفتن باربسیار منفی این واژه عجیب به نظر برسد که بگوییم این تجربه هم میتواند جنبه های مثبتی داشته باشد.اما میتواند البته اگرشما انرا مثبت کنید.

برنامه قصرهای ماسه ای چیست؟

این برنامه یک جلسه گروهی سه ساعتو نیمه برای فرزندان طلاق بین شش تا هفده ساله است .درنیم ساعت اخر پدرومادرها هم حضور دارند وموضوع اصلی ،بهبود رابطه بین والدین وفرزندان است.این برنامه ابتدا در ایالت فلوریدا اجراشد واکنون اجرای ان در بیش از ده حوزه قضایی در سراسر امریکا اجباری شده است.دراین نواحی برای زوجهایی که فرزندان زیر هجده سال انها در برنامه قصرهای ماسه ای شرکت نکرده اند حکم طلاق صادر نمیشود.بچه ها معمولا در  نتیجه اشنایی با همسن وسالان خود که تجربه مشابهی را میگذرانند اعتمادبنفس،امید وحس مشارکت تازه ای می یابد.انها متوجه میشوند که تنها نیستند وطبیعی است که در چنین وضعیتی دچار خشم،اضطراب واندوه شوند.قصرهای ماسه ای از شیوه های گوناگونی که به منظور کمک به فرزندان ابداع شده اند استفاده میکند.به این ترتیب به کودکان کمک میشود تا:

• مهارتهای ابراز خود وحل مسئله را پرورش دهند.
• شیوه درست ابراز خشم وعواطف شدید دیگر را یاد بگیرند.
• به درک بهتری از واقعیت طلاق برسند.

ویژگیها وتوانایی های منحصر به فرد خود را تشخیص دهند.

به هریک از فرزندان طلاق یک کتاب تمرین مناسب سن او داده میشود که وی بدون ذکر نام ان را پرکند.از کودکان دعوت میشود تا نقاشی کنند فشعر بگویند،برای پدرومادرشان نامه بنویسند وبه پرسشهای مربوط به تجربه ای که درباره طلاق داشته اند پاسخ دهند.نوشته ها ونقاشی هایی که در این کتاب میبینید از میان حدود شش هزار کتاب تمرین که توسط بچه های طلاق پرشده انتخاب شده است.شرکت کنندگان علاوه بر نقاشی کردن ونوشتن،در فعالیت هایی مانند نقش بازی کردن،بحث با همسالان خود در گروه هدایت میشوند.در نیم ساعت اخر پدرومادرها همراه فرزندانشان شیوه هایی را برای تبادل افکار وبیان احساسات خود درباره طلاق می اموزند.در پایان هر جلسه از شرکت کنندگان به صورت کتبی درباره تجربه قصرهای ماسه ای نظرسنجی میشودو پدرومادرها پرسشنامه تکمیلی را پر میکنند.                                                                                                            

همیشه به یادداشته باشید که شما یک هدف روشن وبا ارزش دارید.هدف شما این است که فرزندتان بتواند با وجود طلاق والدینش رشد کند.                                                                                  

رابطه تان را از نو تعریف کنید .  

اگر نمیتوانید همسر سابق تان را به عنوان یک دوست ببینید اورا به عنوان شریک کاری وفرزندتان را به عنوان کارتان ببینید.بیشتر شرکای کاری دوستانی صمیمی نیستند اما به دلیل هدف مشترک میتوانند به نقاط قوت یکدیگر احترام بگذارند.

کشمکش هایتان را عاقلانه انتخاب کنید.

پس از طلاق تفاوتهای روشن تربیت ورفتار با فرزند بارزتر میشود.وانگیزه برای گذشت کمتر میگردد.تشخیص دهید که در چه مواردی اختیار فرزندتان را دارید ودر ضمن یاد بگیرید که انچه را در اختیارتان نیست بپذیرید.

به رابطه همسر سابقتان با فرزندتان احترام بگذارید.

هنوز هیچکس تنها راه درست والد بودن را کشف نکرده است.رابطه خاص فرزندتان را با همسر سابقتان محترم بشماریدودر ان دخالت نکنید.

تا میتوانید بکوشید که همسر سابقتان را از زندگی فرزندتان مطلع کنید.

توجه داشته باشید که همسرتان در اولین فرصت از انچه در مدرسه رخ میدهد فعالیتهای خارج از برنامه درسی و.. مطلع گردد.حتی عصیانگرترین همسر سابق نمیتواند تا مدتی طولانی از همسر سابقی که مشخص است میکوشد تا او را درجریان زندگی فرزندش قرار دهد خشمگین باقی بماند.

سعی کنید دعوا نکنید بخصوص در حضور فرزندتان

مهم است که بدانید برای بیشتر بچه ها یک نتیجه خوب طلاق،پایان یافتن دعوای پدر ومادرشان است.اگرچه با همسرسابقتان اختلاف عقیده دارید ولی میتوانید انرا به دعوانکشانید و لحظات دردناکی را برای فرزندتان ایجاد نکنید.

انعطاف پذیر باشید

زندگی از هیچ برنامه ای پیروی نمیکند.حتی برنامه ای که دادگاه برای دیدار اخر هفته تعیین کرده است.همه مجبور میشوند گاهی این برنامه را جابه جا کنند مثلا به این دلیل که پدربزرگ از خارج از کشور امده است  یا..

پیش از انکه درباره فرزندتان تصمیمی بگیرید به این نکته مهم فکر کنید که چه چیزی بیشتر از همه به نفع فرزندم است                    

در بسیاری از موارد یک والد فقط به این دلیل نه میگوید که همسر سابقش میگوید بله.تضادها ودرگیری های شخصی خود با همسر سابقتان را از منافع فرزندتان جدا کنید.اگر این کار برایتان دشواراست میتوانید از خویشاوندان  و دوستان  یا رواندرمانگری  خبره راهنمایی بگیرید.یاد بگیرید بارتان را درخانه بگذارید وبه فرزندتان دراین سفر (طلاق) فشار نیاورید.