بچه مضطرب کیست؟
اضطراب چندین چهره دارد.بعضی از بچه ها آشکارا نشان می دهند که اضطراب دارند،عده ایی از آنان اضطراب خود را پنهان میکنند و نگرانی شان را بروز نمی دهند در حالی که بچه هایی مضطرب و عصبانی هم هستند که از سر استیصال در برابر محدودیت های خودشان واکنش نشان می دهند.از لحاظ آمار جمعیتی شیوع اضطراب به میزان 7/5 تا17 در صد در کل بچه ها دیده میشود.میزان اختلالهای اضطراب تا حدود کمی به بالا رفتن سن ربط دارد.با این حال بیشترین مطالعات در مورد اختلال های اضطرابی در بچه های بالای هفت سال انجام شده است.بنابرین شیوع اختلال های اضطرابی در بچه های کوچکتر نامعلوم است.دختر های دارای اختلال های اضطرابی،اغلب بیشتر از پسرها تمایل دارند بیماریشان تشخیص داده شود،هر چند این پسرها هستند که برای درمان به نزد پزشک آورده می شوند زیرا نشانه های رفتار مضطربانه،مانند گریه کردن،خجالتی بودن و پریشانی آشکار-از لحاظ اجتماعی در پسر ها کمتر از دختر ها قابل قبول است.تحقیقات بیشماری درباره رفتار بچه های مضطرب نشان می دهد که اکثر آنها بیش از یک اختلال ناشی از اضطراب در یک زمان دارند،که از آن به عنوان"بیمار گونه مشترک"یاد می شود.اگر برای درمان آن کاری انجام نشود نشانه های اختلال های اضطرابی با گذشت زمان بیشتر سبب ناتوانی فردی می شود و روند بیماری را با نوسان هایی در دوره زندگی مزمن میکند.
هر چند بچه های دارای اختلال های اضطرابی همانند بچه های دارای اختلال ناشی از جدایی لطمه میبینند،آن ها اغلب از دید بزرگسالان اطرافشان پنهان میمانند و بیماری شان تشخیص داده نمیشود،زیرانشانه های بیماری آنان در کلاس درس بروز نمیکند بلکه بیشتر درونی است.معمولامردم وخامت اختلال های اضطرابی را کم اهمیت تلقی می کنند و ممکن است کودکان مضطرب به سادگی به عنوان کسانی دیده شوند که به شادی نیاز دارند.
آشکار نبودن نشانه های بیماری سبب کمتر مضر بودن آن ها در بچهنیست.بچه های مضطرب به علت ترس های اجتماعی یا اینکه وقت آزاد آنها بیشتر صرف افکار نگران کننده و انجام کارهایی در این خصوص می شود دوستان کمی دارند.آنان وقت زیادی را صرف انجام کارهایی مانند آماده شدن برای خوابیدن در شب،انجام درست تکالیف مدرسه و خاطر جمع شدن درباره امنیت خودشان می کنند.آن ها بازی یا ورزشی را به دلیل خطر تحقیر شدن در آن انجام نمی دهند.به خانه دوستانشان نمی روند و به رفتن به دانشگاه به دلیل وحشت یا نگرانی های ناشی از جدایی از خانواده تمایلی ندارند.در محیط خانه امکان دارد زندگی خانوادگی مفهوم صفا و شادکامی خود را همچون شرکت در وقایع معمولی که ممکن است بسیار اضطراب برانگیز باشد برای آنان از دست بدهد.
از صبح تا شب با کمی استثنا کودکان نگران با هزاران عبارت"چه میشود اگر بمباران می شوند.ما ممکن است تعجب کنیم که چگونه بچه های مضطرب با وجود افکار نگران کننده ی بسیار در ذهنشان به خوبی قادرند از عهده بربیایند.
علل و لازم و ملزومات اضطراب
همه والدین ساعاتی از وقت خودشان را با نگرانی و حیرت درباره ی آنچه سبب اضطراب کودکشان شده است سپری می کنند. بسیاری از والدین این سوال دردناک را از خودشان می کنند که آیا به نحوی این اضطراب را از دوران کودکی از طریق رفتار خودشان یا انتقال ژنتیکی به فرزندانشان منتقل کرده اند؟ مسئله دوم آسان تر مورد ملاحظه قرار می گیرد.همان طور که خواهیم دید ارتباط ژنتیکی موثری در اختلال های اضطرابی وجود دارد ولی همان طور که میدانیم ژن ها با نسل آینده همان کاری را انجام می دهند که بر روی نسل گذشته انجام داده اند.در این خصوص ما حق انتخاب نداریم.ساختار ژنتیکی بد را به خوب گره می زند و به ما کمک می کند ماهیت زیست شناختی اضطراب را درک کنیم چنان که کمک می کند والدین و بچه ها بدون اینکه یکدیگر را مقصر بدانند مشکل را کنترل کنند.ما هرگز بچه های خود را بابت ابتلایشان به آسم یا دیابت سرزنش نمی کنیم یا خودمان را به دلیل انتقال این بیماری ها از راه ژنتیک و همچنین اختلال های اضطرابی مورد سرزنش قرار نمی دهیم.
آنچه ما در این بخش درباره اضطراب خواهیم فهمید این است که اضطراب مانندچنبه های دیگر بچه نتیجه ی الحاق تاثیرات متعدد است.هیچ کس یک مورد را مصداق همه ی موارد نمی داند."سرپرستی بد والدین"سبب این گونه مشکلات نیست،و همینطور سرپرستی خوب والدین به تنهایی مشکل را برطرف نمی کند.اگر شما میخواهید تغییراتی بوجود آورید مشکلات فرزندتان ممکن است شما را به تغییری جدید تحریک کند،ولی درک کنید که این کار صرفا به روند تغییر کمک می کند و دلیلی برای اینکه چرا اصولا مشکلی وجود دارد به حساب نمی آید. در حقیقت آنچه شیوه های عجیب سرپرستی والدین بنظر می رسد سازگاری با ترس بچه است و اغلب پیامد داشتن بچه ای مضطرب،نه علت آن.
ماهیت؟ تربیت؟ درک ما از علل اضطراب در کودکانناشی از احساس کنش متقابل علل متعدد است.این عوامل عبارتند از:1-ژنتیک و زیست شناختی مغز2-خلق و خو3-شیوه سرپرستی والدین4-عوامل محیطی شامل وقایع آسیب زا.این گونه عوامل هم تاثیرات حساس کننده دارد و هم تاثیرات خنثی کننده.
