کودکان دراولینسال زندگی خود رشد چشمگیری دارند.وزن آنها به 3برابروزن تولد می سد.اصول راه رفتن و صحبت کردن را فرا می گیرند و با نزدیکان خود ارتباط برقرار میکنند.تغییرات بارز در ظرفیت کودک برای نظم پذیری خواب و بیداری نشانگر رشد او در این زمینه هاست.
مرحله اول: از تولد تا سه ماهگی
والدین می توانند به الگوهای رفتاری مربوط به خوابیدن نیز پی ببرند.اگر والدین مقدمات خوابیدن را در اوقات مناسب فراهم کنند کودکان به تدریج عادات منظم خوابیدن را فرا می گیرند.کودکی که الگوی خواب منظم داشته باشد شبها بیشتر می خوابد ورزها بیشتر بیدار میماند و به جای خواب خرگوشی گاه و بیگاه در روز خواب های نیمروزی منظمی خواهد داشت.
طی سه ماهه اول زندگی کودک 16 تا 17 ساعت در روز میخوابد.مدت خواب و بیداری بطور مساوی در 24 ساعت شبانه روز تقسیم می شود. معمولا 3 ساعت خواب با 1 ساعت بیداری همراه است.اینالگو با چرخه تغذیه ارتباط مستقیم دارد.وقتی کودک کاملا سیر باشد میخوابد و زمانی که گرسنه باشد بیدار می شود و تا مدت کوتاهی بعد از تغذیه بیدار می ماند.در این سن کودک در مقابل خواب مقاومتی ندارد.
والدین می توانند از این چرخه طبیعی برای ایجاد الگوهای خواب کمک بگیرند.بعد از یک ساعت بیداری والدین باید کودک را بنحوی بخوابانند.برای این کار میتوان عوامل محرک را کاهش داد یا کودک را به اتاق تاریک و آرام برد.اگر کودک همواره در یک مکان بخوابد،عادات خواب در او بهتر شکل میگیرد و مکان خواب به تدریج خوابیدن را برای او تداعی میکند.اتاق کودک نباید ضد صدا باشد و شمانباید نگران زنگ تلفن باشید.وقتی کودک به خواب نیاز داشته باشد با قابلیت طبیعی خود محرک های مزاحم را نادیده میگیرد.
مرحله دوم: 3 تا 6 ماهگی
برنامه خواب کودک در این دوره با روال زندگی اجتماعی افراد خانواده همخوانی بیشتری دارد.او در شبانه روز 14 ساعت میخوابد:9 تا 10 ساعت در شب و 4تا 5 ساعت در روز. روز کودک معمولا از ساعت 6تا 8 صبح شروع می شود.پیشرفت مهم دیگر در این مرحله این است که 50 تا 70 در صد کودکان شبها هفت ساعت بطور پیوسته میخوابند. در این مرحله تغذیه شبا نه هنوز هم باید در برنامه خواب او گنجانده شود.بعضی از کودکان در این مرحله نیز شبها نیاز به غذا دارندکه معمولا 4 الی 6 ساعت بعد از آخرین تغذیه است.بعضی دیگر صبح زود احساس گرسنگی می کنند.هنگام تغذیه شبانه یا صبح زود نباید محرکی عامل هوشیاری او شود تا کودک زمان خواب و بازی را با هم اشتباه کند.
مرحله سوم 6 تا 9 ماهگی
مقدار خواب او در شبانه روز به 13 تا 15 ساعت میرسد.معمولا کودکان ساعت 6 صبح از خواب بیدار می شوند و دو خواب نیمروزی کوتاه در ساعات 9تا10 صبح و 1 تا 3 بعداز ظهر دارندو ساعت 7 شب هم می خوابند.60 تا 80 درکودکان سراسر شب را بدون بیدار شدن می خوابند.ارتباط بین غذا خوردن و خوابیدن کمتر می شود.حال اگر کودک بعد از خوردن غذای کافی سرگرمیهای تحریک کننده داشته باشد دیگر به خواب نمیرود.والدین همچنین می توانند کودک را با شی مخصوصی مثل یک عروسک پارچه ایی یا پتویی نرم به بستر بفرستند.
مرحله چهام 9 تا 12 ماهگی
آخرین مرحله سال اول زندگی کودک سر آغاز استقلال طلبی اوست.در این مرحله کودک روزی 14 ساعت میخوابد.12ساعت خواب شبانه و2 ساعت خواب روزانه.شروع روز معمولا از ساعت 30/6 یا 7 صبح است و شامل خواب روزانه در ساعت10 صبح 1 بعدازظهر می شودو با خوابیدن در ساعت 7 شب به پایان می رسد. بعضی از کودکان وقتی به یک سالگی می رسند خواب صبح را ترک می کنند و بجای آن بعد از ناهار بیشتر می خوابند یا بعد از ظهر خواب کوتاهی دارند اما شب زودتر به خواب می روند..
فعالیت جسمانی بیش از حد کودک ممکن است حاکی از فرا رسیدن وقت خواب او باشد. کودکی که تمام روز راه رفتن را تمرین می کند احتمالا نیاز بیشتری به خواب دارد.
مشکلات خواب در یک سالگی
آزار دهنده ترین مشکل سال اول بیداری های شبانه است. مکن است مودک در طول شب بیدار شود چرا که عادت کرده است شبها غذا بخورد یا با او بازی کنند.
محل خواب افراد خانواده نیز باید در سال اول مشخص شود. کودک خود را به راحتی با شرایط وفق می دهد،چه قرار باشد تنها بخوابد و چه با والدینش.
ممکن است کودک خوب بخوابد. اما نه در زمان مناسب خود والدین با تعیین حد و مرز رفتارهای شبانه و روزانه می توانند این نقیصه را برطرف کنند.رفتار شبانه با کودک باید محتاطانه،خشک،رسمی و عاری از سر زندگی باشد.اما طی روز که کودک بیدار است محرکهای زیادی باید برای او فراهم کرد.
اگر والدین میخواهند کودک شب بیشتر بخوابدباید خواب روز او را محدود کنند.اگر کودک در روز 5 ساعت بدون وقفه میخوابد میتوان این مدت را نیم ساعت، نیم ساعت کم کرد تا به زمان مناسب برای سن او برسد. برنامه خواب زمان خواب را نیز تداعی می کند.
