زندگی بدون دخانیات

امروزه، مصرف دخانیات ( محصولات تنباکو)، یکی از بزرگترین تهدید کننده های سلامت بشر، در دنیا به حساب می آید، به طور کلی مصرف دخانیات، در کشورهای کم در آمد رشد فزاینده و در کشورهای پیشرفته روند رو به کاهش داشته است. بنا به گزارش سازمان جهانی بهداشت مصرف دخانیات سالانه، به طور متوسط منجر به مرگ 4/5 میلیون انسان در جهان می شود. آمارها نشان می دهد، مصرف دخانیات در قرن بیستم موجب مرگ تقریبا صد میلیون انسان شده است که با روند فعلی، احتمال می رود، این عدد در قرن بیست و یکم به یک بیلیون برسد. در مجموع دخانیات موجب مرک بیش از نیمی از مصرف کنندگان آن می شود.

وابستگی به محصولات تنباکو از جمله سیگار همانند وابستگی به سایر مواد اعتیاد آور، تدریجی، مزمن و خطرناک است، عوارض جدی بسیاری دارد، قطع آن با علایم ترک همراه است و دروازه اعتیاد محسوب می شود، با این حال در بیشتر جوامع ممنوعیتی برای مصرف آن وجود ندارد و برخی کشورها تنها به منع تبلیغات و ایجاد محدودیت سنی جهت خرید و یا منع مصرف آن در مکان های خاص بسنده کرده اند، در حال حاضر رایج ترین شیوه مصرف دخانیات در کشور ما سیگار و قلیان است.

تنباکو چیست؟

تنباکو، گیاهی با برگ های پهن و سبز رنگ است که در آب و هوای گرم می روید. تنباکو به شکل خشک ، مرطوب و طبیعی موجود است و از طریق سیگار، سیگار برگ، پیپ و قلیان به صورت تدخین ( دود کردن) ، جویدن ( تنباکوی بدون دود) و به صورت پودر شده از طریق استشمام از راه بینی ( انفیه) مصرف می شود. همه روش های استعمال تنباکو، مقدار زیادی تنباکو وارد جریان خون مصرف کننده می کند. همانگونه که اشاره شد یکی از رایج ترین روش های مصرف تنباکو در کشور ما استفاده از سیگار و قلیان است.

نیکوتین چیست؟

نیکوتین یکی از چهار هزار ماده شیمیایی شناخته شده در فرآورده های تنباکوست.این ماده یکی از عمده ترین ترکیبات تنباکو و یکی از اعتیاد آورترین مواد شناخته شده است . در واقع، علت اعتیاد به تنباکو، نیکوتین موجود در آن است. به همین دلیل افرادی که به صورت مستمر سیگار و قلیان مصرف می کنند، به آن اعتیاد پیدا می کنند و قادر به ترک آن نیستند.

تاثیر نیکوتین بر مغز

نیکوتین به دو صورت محرک و مسکن عمل می کند. بلافاصله پس از مصرف نیکوتین، بخش  های خاصی از غده آدرنال تحریک و در نتیجه مقداری آدرنالین آزاد می شود. هجوم آدرنالین بدن را تحریک می کند و با آزاد کردن گلوکز، فشار حون و ضربان قلب بالا می رود و تنفس تندتر می شود. از طرفی، نیکوتین تولید انسولین از لوزالمعده را متوقف می کند و به همین دلیل سیگاری ها معمولا میزان قند خونشان کمی بالا است. نیکوتین به طور غیر مستقیم به آزادشدن دوپامین در منطقه ای از مغز می انجامد که لذت و انگیزش را کنترل می کند و بنابراین در فرد سیگاری احساس لذت ایجاد می شود. این بازتاب شبیه عملکردی است که در برخی داروها مثل کوکائین و هروئین دیده می شود.

همانطور که اشاره شد، نیکوتین تاثیر مسکن دارد و این تاثیر به میزان برانگیختگی سیستم عصبی فرد و میزان نیکوتین مصرف شده بستگی دارد.

حقایقی درباره مصرف سیگار

صرف سیگار موجب مشکلات قلبی، سکته، آب مروارید، بیماری های مزمن ریوی، آمفیزم و سرطان های ریه خون، دهان، گلو، معده، لوزالمعده، گردن، کلیه، نای و مثانه می شود.

نیکوتین، قطران ( تار) و مونو اکسید کربن، خطرناک ترین مواد شناخته شده در سیگارند.

به طور متوسط 90% سرطان های ریه به دلیل مصرف سیگار است.

مرگ و میر ناشی از ابتلا به سرطان در میان افراد سیگاری تقریبا دو برابر افراد غیر سیگاری است. این عدد در سیگاری های پر مصرف، ممکن است به چهار برابر نیز برسد.

مصرف سیگار توسط جوانان احتمال سوءمصرف مواد دیگر را بالاتر می برد.

سیگار کشیدن در سنین پائین احتمال ابتلا به سرطان ریه را در فرد بیشتر می کند.

هرچقدر سن شروع مصرف سیگار پایین تر باشد، احتما اعتیاد به نیکوتین در فرد بیشتر است.

مصرف سیگار سلامت عمومی فردرا به خطر می اندازد.

سیگار احتمال خطرات قلبی شامل سکته خفیف، حمله قلبی، بیماری های قلبی و عروقی و اتساع عروق را افزایش می دهد.

افراد سیگاری، تقریبا دو تا چهار برابر افراد غیر سیگاری، در معرض بیماری های قلبی و عروقی هستند.

هر نخ سیگار حدود 5/5 دقیقه از عمر انسان می کاهد.

افراد سیگاری حدود 14-13 سال زودتر از افراد غیر سیگاری فوت می کنند.

مصرف سیگار سیر بهبودی بیماری های فرد را حتی تا 2 سال به تعویق می اندازد.

مصرف سیگار موجب تنفس بد، تغییر رنگ دندان ها، بوی بد دهان، کاهش ویتامین ث ، چروک پوست، کاهش توانایی در حرکات ورزشی، آسم، سرفه، گلودرد، زخم معده، فشار خون و ضربان قلب بالا می شود.

مصرف سیگار در زنان باردار به زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن پایین منجر می شود.

تار یا قطران در سیگار عامل سرطان زا، سموم ملتهب کننده مژک ها عامل بیماری های ریوی، مونواکسید کربن و فاکتورهای انعقادی عامل بیماری های قلبی / عروقی و بیماری های مادرزادی جنین و بالاخره نیکوتین عامل اعتیاد آور به شمار می آید.

استفاده از تنباکو به هر طریقی موجب اعتیاد فرد می شود.

نیکوتین ماده ای سمی است که استفاده از یک قطره خالص آن موجب مرگ حتمی فرد می شود.

نیکوتین ماده ای است که به منظور دفع آفات مورد استفاده قرار می گیرد.

استفاده از تنباکوی بدون دود موجب سرطان های دهان، گلو، مری و فرسایش لثه و بالا رفتن احتمال خطر حمله قلبی می شود.