قلیان
این پدیده که درحال حاضر به یک معضل پنهان اجتماعی تبدیل شده است از آن جهت چهره منفوری به خود نگرفته است که اغلب آن را بی ضرر و غیر قابل اعتیاد میدانند یا کم ضرر تر از سیگار قلمداد میکنند .در حالی که آب موجود در قلیان نه تنها خاصیت تصفیه کنندگی و محافظتی در مقابل دود ناشی از تنباکو ندارد بلکه به دلیل افزایش رطوبت باعث افزایش میزان جذب ریوی آن میگردد.
مواد سمی قلیان نه تنها کمتر از سیگار نیست بلکه بعضی از مواد خطرناک از جمله قیر یا دود (سرطان زا )،منو اکسید کربن (بیماری زا )و نیکوتین (ایجاد کننده وابستگی )موجود در دوره آن از سیگار بیشتر است .
نیکوتین حاصل از دود قلیان همانند سایر مواد دخانی اعتیادآور است . مصرف کنندگان قلیان در هر بار مصرف ،دود بسیار زیادتری را در مقایسع با کشیدن یک نخ سیگار دریافت میکنند .
فراد سیگاری که به طور متداول 8 تا 12 نخ سیگار در روز مصرف میکنند در مجموع با 40 تا 75 پک که به سیگار میزنند حدود 5/0 تا 6/0 لیتر ،دود استنشاق می کنند . با هر پک به سیگار 9 سی سی دود وارد حفره های دهان می شود در حالی که با هر پک به قلیان 45 سی سی دود وارد حفره دهان میشود . مصرف کنندگان قلیان در هر وعده مصرف که به طور متداول 20 تا 80 دقیقه طول میکشد ،حدود 50 تا 200 پک میزنند که هر پک به طور متوسط حاوی 15/0 تا یک لیتر دود میباشد . پس به همین دلیل است که میگویند هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده معادل 100 نخ یا بیشتر از سیگار دود دریافت میکند .
با مصرف قلیان بیش از 600 ماده سمی و مهلک وارد ریه فرد مصرف کننده و اطرافیان خواهد شد . در صنعت تنباکو نوع خوب آن در اختیار کارخانه های سیگار سازی قرار میگیرد و تفاله های تنباکو جهت قلیان مورد استفاده قرار میگیرد . مقدار تنباکوی مصرفی در یک وعده قلیان کشیدن معادل مصرف 20تا 50 نخ سیگار است و به همین دلیل با افزایش سطح نیکوتین خون ،مصرف کننده به ظاهر تفننی برای رفع نیاز خود به روس آسان تری که همان مصرف سیگار است روی می آورد. بنابراین اعتیاد در قلیان کشی با روی آوردن به استعمال سیگار و اعتیاد به مصرف سیگار نمایان می شود .
در قلیان ، نا مرغوب بودن تنباکو ،درجه حرارت بالا ،تولید گاز منواکسید کربن ناشی از سوختن ناقص زغال آتشدان (احساس گیجی بعد از مصرف تنباکو که افراد نشانه مرغوب بودن تنباکو میدانند در واقع از گاز گاز منو اکسید کربن می باشد )، مکش ریوی عمیق رطوبت حاصل از آب باعث بروز بیماری های ریوی ، سرطان های مختلف از جمله سرطان لب ، ریه ، معده و مثانه می گردد . تنباکوهای میوه ای ،عطری و اسانس دار نه تنها بی ضرر نیستند بلکه عوارض به مراتب بیشتری نسبت به تنباکوی ساده دارند ،زیرا مواد آروماتیک (ترکیبات حلقه ای ) موجود در آن ها بر اثر حرارت زیاد خاصیت سرطان زایی و سمی فوق العاده چیدا میکنند ، به علاوه مزه و طعم مناسب و سهولت مصرف این گونه تنباکوها نسبت به تنباکوهای معمولی باعث گرایش بیشتر نوجوانان و جوانان به مصرف و ایجاد وابستگی به آن ها خواهد شد .